Kontynuacją naszej serii wpisów, będzie dzisiejszy, którego tematyką są technologie druku 3D. W poprzednich wpisach mogliście dowiedzieć się, jak wygląda proces tworzenia spersonalizowanej figurki 3D oraz jak przebiega etap personalizacji twarzy. Teraz czas przyjrzeć się bliżej rozwiązaniom które decydują o końcowej jakości i charakterze wydruku. Na rynku istnieje wiele metod drukowania, jednak w przypadku figurek 3D trzy z nich cieszą się największą popularnością: FDM, SLA i SLS. Jak działają i którą wybrać do swojego projektu? Przekonajmy się!
Technologie druku 3D – FDM
Jak to działa?
W technologii Fused Deposition Modeling (FDM) drukarka nakłada filament (np. PLA, ABS, PET-G) warstwa po warstwie. Filament w formie cienkiego “drutu” jest podgrzewany do temperatury topnienia i wyciskany przez dyszę, która porusza się wzdłuż zaprojektowanej ścieżki. Każda nałożona warstwa zastyga, a następnie drukarka tworzy kolejną – aż do uzyskania całego modelu.
Zalety FDM:
- Przystępny koszt – to jedna z najbardziej dostępnych cenowo technologii, jeśli chodzi o zakup sprzętu i materiału.
- Bogata paleta materiałów – istnieje wiele rodzajów filamentów o różnych kolorach, właściwościach mechanicznych czy estetyce (filamenty drewnopodobne, z brokatem itp.).
- Łatwa dostępność – drukarki FDM są popularne na rynku konsumenckim i profesjonalnym, co przekłada się na dobrą dostępność usług druku FDM.
Wady FDM:
- Widoczne warstwy – ze względu na sposób nakładania filamentu, na powierzchni figurki mogą być widoczne drobne linie warstw.
- Ograniczona precyzja detali – w porównaniu z SLA czy SLS dokładność i gładkość mogą być nieco gorsze, zwłaszcza w przypadku małych, misternych elementów.
- Konieczność podpór – przy bardziej skomplikowanych kształtach często musimy stosować struktury podporowe, które po wydruku trzeba usunąć.
Zastosowanie FDM w figurkach:
FDM sprawdzi się, jeśli chcesz tworzyć większe figurki lub prototypy. Jeżeli akceptujesz drobne linie warstw (które można częściowo zniwelować podczas post-processingu, np. szlifowaniem), FDM będzie dobrym i ekonomicznym wyborem.
Technologie druku 3D – SLA
Jak to działa?
Stereolitografia (SLA ) wykorzystuje ciekłą żywicę światłoutwardzalną. Drukarka emituje światło (laser UV lub wyświetlacz LCD/LED), które utwardza żywicę w precyzyjnie wybranych miejscach. Proces odbywa się warstwa po warstwie – po utwardzeniu każdej z nich platforma przesuwa się, odkrywając nową warstwę płynnej żywicy.
Zalety SLA:
- Wysoka dokładność – druk SLA pozwala na uzyskanie niezwykle gładkich powierzchni i bardzo precyzyjnych detali.
- Gładka powierzchnia – modele z żywicy po wydruku wyglądają bardziej “fabrycznie”, idealnie nadają się do malowania i wykańczania.
- Możliwość druku małych elementów – doskonale sprawdza się przy drobnych figurkach lub przy dużej liczbie detali (ornamenty, rzeźbione wzory).
Wady SLA:
- Wyższe koszty – same drukarki SLA są droższe niż modele FDM, podobnie żywice (zwłaszcza te specjalistyczne).
- Mniejsza wytrzymałość – wydruki z żywicy bywają bardziej kruche w porównaniu z niektórymi filamentami (np. ABS).
- Konieczność dokładnej post-obróbki – po wydruku model wymaga oczyszczenia w alkoholu izopropylowym i utwardzenia w świetle UV, co dodaje kolejny krok do procesu.
Zastosowanie SLA w figurkach:
Jeżeli zależy Ci na perfekcyjnych detalach i bardzo gładkiej powierzchni, SLA będzie najlepszym wyborem. Ta technologia jest szczególnie polecana do figur, w których każdy najmniejszy element musi być odwzorowany z najwyższą precyzją – np. dekoracyjne elementy zbroi, mimika twarzy, ozdoby.
SLS (Selective Laser Sintering)
Jak to działa?
SLS (Selektywne Spiekanie Laserowe) wykorzystuje sproszkowany materiał (zwykle poliamid/nylon), który jest rozprowadzany w cienkich warstwach na platformie roboczej. Laser o wysokiej mocy topi lub spieka proszek w wybranych miejscach, tworząc kolejne przekroje modelu. Następnie platforma przesuwa się w dół, nakładana jest nowa warstwa proszku i proces jest powtarzany.
Zalety SLS:
- Brak konieczności podpór – niespieczony proszek sam w sobie pełni funkcję podpory, co oznacza większą swobodę przy tworzeniu złożonych geometrii.
- Duża wytrzymałość – modele z poliamidu (nylonu) są lekkie, a zarazem dość odporne mechanicznie.
- Gładkie przejścia i złożone kształty – SLS dobrze radzi sobie z detalami, choć w inny sposób niż SLA. Powierzchnia jest nieco chropowata, ale jednocześnie umożliwia drukowanie bardzo skomplikowanych projektów.
Wady SLS:
- Cena – druk w technologii SLS jest zazwyczaj droższy niż FDM i może być porównywalny lub wyższy niż SLA, zwłaszcza przy pojedynczych sztukach.
- Porowata powierzchnia – mimo że detale mogą być wiernie oddane, wydrukowany model ma lekko chropowatą strukturę. Wymaga to dodatkowego wygładzenia, jeśli zależy nam na idealnie gładkim wykończeniu.
- Mniej popularna metoda w kontekście figurek hobbystycznych – częściej wykorzystywana w przemyśle (np. prototypy części maszyn) niż w klasycznym druku figurek kolekcjonerskich.
Zastosowanie SLS w figurkach:
SLS może być świetnym wyborem, jeśli zależy nam na wytrzymałości lub na wykonaniu bardzo złożonych modeli bez podpór. Sprawdza się w wypadku figur o bardziej technicznym lub geometrycznym charakterze oraz w sytuacjach, gdy chcemy np. drukować ruchome elementy w jednym podejściu.
Jak wybrać odpowiednią technologię?
Decyzja o wyborze konkretnej metody druku 3D zależy przede wszystkim od:
- Budżetu – FDM będzie najtańszy, SLA i SLS są droższe.
- Oczekiwanej jakości i detali – do wyjątkowo precyzyjnych i ozdobnych projektów świetnie nadaje się SLA, a do dużych, mniej szczegółowych figur (lub prototypów) – FDM.
- Wytrzymałości i trwałości – jeśli kluczowa jest solidność (np. figurka narażona na częste przenoszenie), możesz rozważyć SLS lub trwałe filamenty w FDM (jak nylon czy ABS).
- Docelowego wyglądu powierzchni – SLA oferuje gładką, wręcz “fabryczną” estetykę, FDM wymaga post-processingu, a wydruki SLS są lekko porowate, jednak można je obrabiać.
- Czasu – druk SLA i SLS wymaga dodatkowej obróbki po wydruku, podczas gdy w FDM wystarczy usunięcie podpór i ewentualne szlifowanie.
Praktyczne wskazówki przed wyborem technologii
- Skonsultuj się ze specjalistą – dobry usługodawca druku 3D pomoże Ci dopasować rozwiązanie do Twoich potrzeb (budżet, wielkość i przeznaczenie figurki).
- Zwróć uwagę na skalę figurki – im mniejsza skala i bardziej skomplikowane detale, tym bardziej przyda się wysoka rozdzielczość druku (SLA).
- Oceń potrzebę wykończenia – przy FDM i SLS niemal na pewno przyda się dodatkowe wygładzanie czy malowanie. Przy SLA też warto zrobić post-processing, ale uzyskana powierzchnia często bywa już bardzo estetyczna.
- Określ miejsce i sposób ekspozycji – jeśli figurka będzie jedynie elementem kolekcji za szkłem, bardziej liczy się perfekcyjna estetyka (SLA). Jeżeli ma być atrakcją eventową, gdzie dużo osób będzie ją dotykać, rozważ wytrzymałe materiały (SLS lub odpowiednie filamenty do FDM).
Podsumowanie technologii druku 3D
Wybór technologii druku 3D to jeden z najważniejszych kroków w tworzeniu perfekcyjnej figurki. Każda z opisanych metod – FDM, SLA i SLS – ma swoje mocne i słabe strony. FDM kusi niskim kosztem, SLA zachwyca gładkim wykończeniem, a SLS zapewnia dużą wytrzymałość i możliwość drukowania skomplikowanych form bez podpór.
Ostateczna decyzja zależy od Twoich preferencji, oczekiwań dotyczących jakości i budżetu. Niezależnie jednak od wyboru, personalizowana figurka z Twoją twarzą lub wizerunkiem bliskiej osoby będzie unikatową pamiątką i wspaniałym prezentem. Nowoczesne technologie druku 3D dają wręcz nieograniczone możliwości kreowania i modyfikowania projektów, a my z chęcią pomożemy Ci przejść przez każdy etap – od projektu po gotowy model.
W kolejnych wpisach opowiemy o materiałach do druku (PLA, ABS, żywice, nylon i wiele innych) oraz doradzimy, jak wybrać ten najlepszy dla swojej figurki. Zapraszamy do śledzenia naszego bloga, by zawsze być na bieżąco z najnowszymi trendami w świecie 3D!